Kamehameha lub Great, 1795-1819

Tom qab nws kov yeej Oahu hauv kev sib ntaus sib tua ntawm Nu'uanu, Kamehameha lub Great tseem nyob rau Oahu, npaj kom tau txais Kauai thiab Ni'ihau. Txawm li cas los xij, huab cua nyob rau lub caij nplooj ntoos hlav xyoo 1796 tiv thaiv nws txoj kev npaj txeeb thiab ntxeev siab rau lub kob Island ntawm Hawaii nws tau xa nws rov mus rau nws lub tsev kob.

Tuab paub qhov txaus ntshai ntawm tawm ntawm cov thawj ntawm Oahu qab, nws tau qhia kom coj lawv nrog nws ntawm nws rov qab mus rau lub Island of Hawaii, thiab tawm hauv cov neeg uas nws cia siab rau saib xyuas cov kob.

Lub revolt ntawm Hawaii tau coj los ntawm Namakeha, tus kwv tij ntawm Kaiana, tus thawj ntawm Kauai. Thaum kawg lub zog ntawm Kamehameha lub neej tshwm sim nyob ze ntawm Hilo, nyob rau Island of Hawaii thaum Lub Ib Hlis Ntuj xyoo 1797 uas Namakeha raug ntes thiab tua tsiaj.

Rau rau xyoo tom ntej no, Kamehameha tseem nyob ntawm Island of Hawaii. Cov no tau muaj kev thaj yeeb nyab xeeb, tsis tau Kamehameha tseem npaj los npaj nws ntxias ntawm Kauai, tsim cov nkoj uas yuav tiv thaiv cov dej ntws hnyav ntawm Channel ntawm Oahu thiab Kauai. Nrog kev pab ntawm nws cov advisers txawv teb chaws, Kamehameha tau tsim tsa ntau lub nkoj niaj hnub niaj hnub no thiab niaj hnub siv tes ua, nrog rau cov cannons.

Nyob rau xyoo 1802, lub nkoj flees ntawm lub Island of Hawaii thiab tom qab lub xyoo nres ntawm Maui, pib mus rau Oahu hauv 1803, npaj rau kev cuam tshuam ntawm Kauai. Ib qho kab mob phem, qhov xwm ntawm lub ntsiab lus uas yeej tsis tau tsim, tab sis feem ntau cov mob cholera los yog typhoid fever, ntaus Oahu, ua rau muaj kev tuag ntawm ntau tus chiefs thiab cov tub rog.

Kamehameha kuj tau nruj nrog tus kab mob, tab sis ciaj sia. Txawm li cas los xij, qhov kev cuam tshuam ntawm Kauai tau muab ncua dua.

Rau ntau ntau yim xyoo tom qab nws kav, Kamehameha txuas ntxiv nws cov kev npaj yuav kov yeej Kauai, yuav ntau lub nkoj txawv teb chaws. Kauai, txawm li ntawd los, yeej tsis muaj kev kov yeej. Lub koog povtxwv tau raug coj mus rau hauv lub Nceeg Vaj, los ntawm kev sib cog lus sibcav uas tau sib tham los ntawm lub rooj sib txoos ntawm Kauai, Kaumoosii, thiab Kamehameha ntawm Oahu hauv xyoo 1810.

Ntev ntev, Hawaii yog lub nceeg vaj, nyob rau hauv txoj cai ntawm Kamehameha Kuv.

Thawj Xyoo Rule

Thaum pib ntawm nws txoj cai, Kamehameha ncig nws tus kheej nrog ib lub koom haum ntawm cov neeg pab tswv yim uas muaj tsib chiefs uas tau ua ib feem nyob hauv kev sib ntaus ntawm Hawaii. Lawv tau sab laj txog ntau yam hauv lub xeev. Txawm li cas los xij, thaum lawv tuag lawv cov tub tsis tau txais lawv txoj haujlwm. Kamehameha maj maj los ua ib tus txiv neej tsis meej.

Kamehameha tau zoo siab rau nws txoj kev sib raug zoo ntawm cov neeg British. Lub zog ntawm British tsoom fwv hauv tsoomfwv yog pom hauv ntau ntau ntawm tsoomfwv uas tsim los ntawm Kamehameha. Nws tau taw ib tug hluas tus thawj, hu ua Kalanimoku, los ua nws cov thawj coj.

Kalanimoku tau pib ua tus tuav lub npe ntawm William Pitt, Prime Minister Tus Thawj Coj, thiab, qhov tseeb, nws tau ua haujlwm rau Kamehameha ua tus Prime Minister, Tus Tuav Nyiaj Txiag, thiab Tus Pab Cuam Tshuam. Tsis tas li ntawd, Kamehameha tau xaiv ib tus tswv xeev los ua nws sawv cev rau txhua kob, vim nws tsis tuaj yeem muaj nws tus kheej txhua lub sijhawm. Qhov tsuas yog Kauai, uas tau raug tso cai los nyob ua ib lub nceeg vaj vaj tse uas lees paub Kamehameha ua tus kav.

Cov thawj tswj hwm no tau raug tso tawm raws li kev ncaj ncees thiab kev muaj peev xwm ntau dua li qib nyob qib. Tsis tas li ntawd, cov neeg sau se tau raug tsa los tsa ib qho nyiaj ntau ntawm cov nyiaj tau los pab txhawb tus vaj ntxwv thiab nws lub tsev hais plaub.

Saib rau ntawm Chij Hawaii, uas yog tseem niaj hnub no lub Xeev Cheebtsam ntawm Hawaii, qhia txog kev tshwj xeeb kev sib raug zoo ntawm Great Britain thiab Hawaii.

Rau cov neeg, qhov no tsis yog ib qho kev cai tshiab ntawm tsoom fwv. Lawv tau nyob ntev hauv lub zej zog kev ua haujlwm, uas yog thaj av muaj los ntawm cov thawj tswj kav thiab qhov chaw kaw qhov kev kaw qhov ncauj nrog txhua lub luag haujlwm hauv Hawaii. Kamehameha tau siv lub hau kaw kom zoo ntxiv rau nws txoj cai.

Kamehameha sib sau ua ke ntawm cov Islands tuaj thiab tsim nws tus kheej ua tus kav siab tshaj plaws. Los ntawm kev ceev cov thawj tswj hwm nyob ze rau nws txhua lub sijhawm, thiab faib lawv lub tebchaws rau ntau lub tebchaws, nws tau ua kom paub tias tsis muaj kev fav xeeb.

Kamehameha tseem ua raws nraim li nws tus tswv ntuj. Thaum nws mloog cov dab neeg ntawm cov ntseeg Vajtswv los ntawm cov neeg txawv teb chaws uas tau mus xyuas lub tsev hais plaub, nws yog tus tswv ntawm nws cov cuab yeej cuab tam uas nws tau txais koob meej kawg.

Xyoo ntawm Kev Thaj Yeeb

Kamehameha tseem nyob rau Oahu mus txog thaum lub caij ntuj sov xyoo 1812, thaum nws rov qab mus rau thaj tsam Kona ntawm Big Island of Hawaii. Cov no yog xyoo kaj siab lug. Kamehameha siv nws lub sijhawm nuv ntses, kev tsim kho heiaus (temples) thiab ua haujlwm ntawm kev cog qoob loo ntau lawm.

Lub sijhawm xyoo no, kev lag luam txawv teb chaws txuas ntxiv. Kev lag luam yog ib qho Monopoly muaj koob muaj npe thiab Kamehameha nyiam koom nrog tus kheej. Nws tau txaus siab rau kev sib tw nrog cov thawj coj ntawm lub nkoj ua dua cargos thiab kev lag luam.

Raws li sau los ntawm Richard Wisniewksi nyob rau hauv nws phau ntawv, Lub nce thiab poob ntawm lub Kingdom Hawaiian:

"Kev koom ua ke ntawm Hawaiian Islands tuaj ntawm Kamihameha mus rau hauv ib lub nceeg vaj yog ib lub txiaj ntsim zoo tshaj nyob rau hauv keeb kwm Hawaii: 3) cov neeg txawv teb chaws nrog lawv cov riam phom, kev tawm tswv yim thiab kev pab lub cev; 2) nws tsis muaj cov pab pawg hauv pawg neeg muaj kev sib raug zoo ntawm pawg neeg khaus thiab tej zaum qhov tseem ceeb tshaj plaws tseem ceeb; 3) tus cwj pwm ntawm Kamehameha.

"Nws tau yug dua tshiab thiab tau txais kev cob qhia, Kamehameha tau siv tag nrho cov yeeb yam zoo ntawm ib tug thawj coj muaj zog, mob siab, thiab tsis muaj kev ntshai, thiab muaj lub siab xav ua raws li nws cov thwjtim. nws tau siv cov khoom tshiab thiab cov tswv yim tshiab los txhawb nws txoj kev nyiam, nws tau txaus siab rau cov neeg txawv teb chaws thiab siv lawv ua haujlwm, tiam sis nws tsis tau poob rau hauv lawv lub hwjchim, Kamehameha qhov kev txiav txim zoo thiab muaj zog yuav yeej. thiab sab hauv lub zog, nws tau tuav nws lub nceeg vaj ua ke mus txog hnub kawg ntawm nws lub neej. "

Thaum lub Plaub Hlis Ntuj xyoo 1819, tus neeg Spanish hu Don Francisco de Paula y Marin tau raug hu mus rau Huab Island Island of Hawaii.

Marin tau mus ncig lub ntiaj teb, los ntawm Spain mus Mexico, California thiab nws thiaj li mus rau Hawaii, qhov chaw uas nws tau txais kev cog lus nrog cog thawj pineapples hauv cov Islands tuaj.

Lus Askiv, Fabkis, thiab lus Askiv, Marin tau muab Kamehameha ua tus txhais lus thiab tus thawj coj ntawm kev lag luam. Marin kuj muaj qee yam kev paub txog kev kho mob

Tsis yog cov niaj hnub tshuaj los yog kev cai dab qhuas thiab kev noj qab haus huv powers ntawm lub tsho tiv thaiv tau zoo ntawm Kamehameha, uas tau raug mob.

Lub Tsib Hlis 8, 1819, Vajntxwv Kamehameha kuv ntawm United Nation Nation ntawm Hawaii tuag.

Ib zaug ntxiv, raws li tau sau los ntawm Richard Wisniewksi hauv nws phau ntawv, Lub Nceeg thiab Ncig ntawm lub Nkuaj Thoob Ntiaj Teb Hawaii:

"Raws li tus vaj ntxwv txoj kev tuag tau los txog rau cov neeg, lawv muaj kev nyuaj siab heev rau lawv." Cov pov thawj ntawm kev nyuaj siab, cov neeg uas nyob hauv kev sib raug zoo nrog tus vaj ntxwv tau tu lawv txoj kev tu siab los ntawm kev tsim txom, xws li khob tawm ib los yog ntau sab hniav.

Tab sis qee qhov kev mob siab tshaj plaws ntawm txoj kev tu siab xws li kev tua tus kheej, tau maj mam ncua vim yog kev cuam tshuam ntawm tus neeg txawv teb chaws lub neej. Tsuas yog kev xyeem ntawm tib neeg kev txi, uas Kamehameha tau txwv tsis pub rau nws txoj kev tuag, qhov qub kev cai tau raug cai rau tus vaj ntxwv uas tau mus lawm. Thaum lub sij hawm tsim nyog, cov pob txha tau muab zais kom zoo zoo thiab lawv qhov chaw tsis tau tshwm sim. "

Niaj hnub no koj tuaj yeem saib tau plaub qhov chaw ntawm Kamehameha Great - nyob rau hauv Honolulu rau Oahu, Hilo thiab Kapaau rau Hawaii Island thiab nyob hauv Washington DC ntawm Emancipation Hall hauv US Capitol Visitor Center.